W 1268 r. Margrabia Heinrich von Meißen ufundował Klasztor Neuzelle. W XV w. opactwo było wielokrotnie narażone na zniszczenie przez husytów i zostało odbudowane ok. 1500 r. Przynależność do Dolnych Łużyc, a tym samym do Królestwa Czech, a od 1635 r. do Saksonii, sprawiła, że do Neuzelle sprowadzono głównie mnichów z Czech, którzy w XVII i XVIII w. dokonali barokowej przebudowy i rozbudowy kompleksu. Klasztor został rozwiązany w 1817 r., kiedy Prusy zajęły Dolne Łużyce. Majątek został przekazany pruskiemu klasztorowi w Neuzelle. Od 1820 r. budynki klasztorne są wykorzystywane do celów edukacyjnych i administracyjnych, a kościoły klasztorne pełnią funkcję kościołów parafialnych.

W XVII i XVIII w. zespół klasztorny został przekształcony w reprezentacyjny zespół barokowy. Klasztor, kościół i budynek urzędowy ze "skrzydłem książęcym" od północy graniczą z placem opactwa, na zachód od którego biegnie arkada z portalem wejściowym i kancelarią opactwa. Na południu znajdują się budynki "Kutschstall", a na wschodzie ogród klasztorny. Kolegiata i Kościół "Leutekirche", oba w stylu baroku południowoniemiecko-bohemskiego, stanowiły o nowej świetności klasztoru w XVIII wieku. Późnogotyckie elementy pierwotnej budowli można jeszcze odnaleźć w pomieszczeniach klasztornych i krużganku.

Klasztor położony jest na wschodnim skraju płaskowyżu Lieberos, na historycznym pograniczu Dolnych Łużyc i Brandenburgii. Na zachód od wioski znajduje się dolina Schlaubetal, ukształtowana przez epokę lodowcową, a na północ - Eisenhüttenstadt.

Ze swoimi wspaniałymi kościołami, ogrodami klasztornymi, krużgankami i skarbami sztuki Neuzelle jest jednym z największych zabytków baroku we wschodnich i północnych Niemczech. Kulinarni i melomani również znajdą tu coś dla siebie: produkuje się tu brandy i piwo, a festiwal "Oper Oder-Spree" co roku ożywia to miejsce tygodniami teatru muzycznego.

Dwa muzea, w tym "Teatr Niebiański" z unikalnymi barokowymi scenami pasyjnymi, zachwycają miłośników kultury.